سعید ایمنی / FCBarcelona.ir

زمانی که در فصل 2004/2005 لیگ قهرمانان اروپا، مربی تازه به دوران رسیده‌ای به نام مورینیو، که شهرتش را مدیون اشتباهات عجیب داورها در زمان حضور او بر نیمکت پورتو (به خصوص دیدار برابر منچستر یونایتد در الدترافورد) بود، شکست تحقیرآمیزش در نیوکمپ را آن طور سخیفانه به داور پر سابقه‌ای به نام فرینسک نسبت داد، تا آنجا که داور بیچاره از ترس امنیت خود و خانواده‌اش، مجبور به کناره‌گیری از دنیای داوری شد، اهالی فوتبال انگشت به دهان، رخ دادن چنین رویداد کودکانه‌ای را در سطح اول فوتبال دنیا به نظاره نشستند.

اما شاید این تنها آغاز شگفت زدگی استخوان خرد کرده‌های فوتبال اروپا از این حرکات عجیب این موجود جدید بود. درست یکسال بعد بود که مورینیو، زمین چمن استمفوردبریج را به باتلاقی مبدل ساخت، تا بلکه اینطور بتواند بازی چشمنواز و دست نیافتنی بارسلونای فرانک ریکارد را متوقف سازد. اتفاقی که شاید در لیگ محلات کشورهای فقیر اروپایی نیز دیده نشود و قبایلی که هنوز به خود برگ می‌بندند را نیز، به شگفتی وا دارد! گرچه مورینیو تاوان حقارتش را در آن دیدار پرداخت و بازی کثیفش با شکست تحقیرآمیز خانگی در هم شکست.


و این گونه بود که فردی که سابقه فوتبالی‌اش چیزی بیش از ترجمه حرفهای رابسون و ونگال نبود، «آقای خاص» لقب گرفت. بله او به راستی خاص بود، چرا که هیچ انسان متشخصی حاضر نبود حرفها و رفتارهای خارج از حدود انسانی او را انجام دهد و او از این جهت، در تمام تاریخ فوتبال منحصر به فرد بود!

مورینیو پس از اخراج از چلسی، به اینتر رفت. او به خوبی شرایط ایتالیا را بررسی کرده بود و از ضعف میلان و یوونتوس و یکه تازی اینتر (که برای سومین سال پیاپی همراه با مانچینی قهرمان اسکودتو شده بود) اطلاع داشت. بنابراین او به اینتری پیوست که عملا در راه قهرمانی هیچ رقیبی نداشت، درست همان اتفاقی که در زمان پیوستن او به چلسی و افول سایر رقبا مانند منچستر یونایتد افتاده بود (اتفاقی که دو سال بعد تغییر یافت و دست مورینیو را از رسیدن به جامهای پول آورده! کوتاه کرد). البته جز در لیگ قهرمانان، که مورینیو رقیبی چون بارسا را پیش رو داشت، رقیبی که متوقف کردنش از راه فوتبال، اگر از کسی بر می‌آمد، آن فرد یک مترجم نبود!

هنوز شادی خارج از حدود انسانی او پس از صعود شرم آور ضد فوتبالش با اینتر، در خاطره فوتبالدوستان نقش بسته است. کسی نمی‌دانست چطور او می‌توانست در ورزشگاه و در برابر مردمی که او را از هیچ به همه چیز رسانده بودند، اینطور گستاخانه به خوشحالی اهانت بار بپردازد. هیچ تعریفی جز «حس حقارت فرونهفته» نمی‌توانست خلق و خوی غیر متعارف او را تشریح نماید!

اما چالش حقیقی مورینیو زمانی آغاز شد، که او به راستی باور کرد که قهرمانی‌های کم ارزشش در لیگ برتر و کالچیو، به جهت توانمندی‌های فنی او بوده است و کمترین ارتباطی به چاههای نفتی ابراموویچ یا ماجرای کالچوپولی نداشته است. او پا به رئال مادرید گذاشت، تیمی که بار عقده حقارتی چند ساله را در برابر بهترین تیم جهان به دوش می‌کشید، و راه نجاتش را در پناه آوردن به فردی یافته بود، که با «عقده حقارت» آشنایی دیرینه داشت!

او در سال اول حضورش در لالیگا، یک بازنده حقیقی در مصاف با مردان گواردیولا بود، و تمام هوچیگری‌ها و بازیهای کثیف روانی او، نتوانستند در زمین فوتبال، راهگشای ضعفهای فنی بزرگ او شوند. گرچه او به خوبی توانست ذهن و روان طرفداران تیم مادریدی را به گونه‌ای متوجه مسائل خارج از زمین نماید، که کسی از ناتوانیی او در مستطیل سبز چیزی نپرسد!

اما ماجرای حرفهای زشت، فحاشی‌ها، توهین‌ها و تهمت‌های مورینیو، با تحقیر چند باره در برابر انسانی چون گواردیولا، که درون و بیرون زمین، فرسنگ‌ها از او سر بود، پایان این ماجرا نبود. فدراسیون و کمیته داوران سلطنتی اسپانیا، اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) و حتی سازمان بشر دوستانه‌ای به نام یونیسف نیز، از گزند لمپنیزم مورینیو در امان نماندند.

شاید اینطور تصور می‌شد که خوی حیوانی او، در تلاش‌های بی‌اثرش در کسب پیروزی‌های بیرون از زمین مسابقه، کمی رام شده باشد، اما او بار دیگر اثبات کرد که در این زمینه، بی‌رقیب و بی‌بدیل، «آقای خاص» است!

شاید کمتر کسی بتواند حدس بزند که در ذهن او چه می‌گذرد. شاید هیچ کس نداند که او با خود چه فکر می‌کند، زمانی که دستش را به نشانه بوی بد دنی آلوز و لیونل مسی تکان می‌دهد. شاید کسی نتواند درک کند که او در ان لحظه‌ای که آرام آرام حرکت می‌کند تا پایش را روی شکم فابرگاس - که قربانی خوی وحشی رواج یافته او در تیمش شده است - بگذارد، یا انگشت اشاره‌اش را در چشم مربی بارسا فرو برد، یا زمانی که با لحنی توهین آمیز، نام او را به غلط و به قصد اهانت در کنفرانس خبری به زبان می‌آورد، با خودش چه فکر می‌کند.

و شاید هیچ کس در هیچ زمان دیگری نیز درک نکند، که چطور چنین رفتار بربرانه‌ای را در قرن بیست و یکم شاهد است، و چطور انسانی با این سطح متنزل از شخصیت فردی و اخلاق اجتماعی، می‌تواند ویرانگر نسلی از بازی فوتبال باشد، اما سوال اصلی اینجاست: آیا مورینیو نمی‌داند که چطور طرفداران حقیقی فوتبال، طرفداران اخلاق و اصول انسانی و تمام کسانی که به ارزشهای انسانی باور دارند، از اعماق وجودشان از او بیزارند؟ آیا مورینیو عمق حقارت خود را حتی در نزد بسیاری از هواداران تیمی که هدایت می‌کند، نمی‌بیند؟ آیا مورینیو منفور و سخیف بودن را دوست دارد؟

به راستی، آیا مورینیو مجرم است و باید مواخذه شود، و یا بیماری است که باید به او کمک نمود؟!